Actief beheerde ETF’s: last chance saloon voor actief management

Eind vorig jaar haalde het totaal uitstaand vermogen in ETF’s voor het het totale vermogen in beleggingsfondsen in. De belangrijkste reden is dat op lange termijn passief belegde ETF’s het in 9 van de 10 gevallen beter doen dan vergelijkbare beleggingsfondsen. Inmiddels zijn ook actief beheerde ETF’s in opkomst, misschien kunnen die het tij keren voor actief beheer?

Met ETF’s kan allang meer dan alleen passief beleggen in aandelenindices. Inmiddels zijn er ook ETF’s met onderliggende waarden als obligaties, crypto en grondstoffen, leveraged ETF’s en zelfs actief beheerde ETF’s.

Deze actieve variant groeit ook snel. Binnenkort bereikt het totaal uitstaande vermogen in dit type ETF’s de grens van $1 biljoen. Tien jaar geleden was dit nog maar $32 miljard.

Actief beheerde ETF’s lijken eigenlijk meer op beleggingsfondsen dan op andere ETF’s; in plaats van passief een index volgen worden er volgens een bepaalde strategie of visie posities in verschillende aandelen ingenomen. Bekend voorbeeld is de ARK Innovation ETF van Cathie Wood.

Behalve het juridische jasje zijn de belangrijkste verschillen met beleggingsfondsen de betere verhandelbaarheid (actieve ETF’s kunnen doorlopend verhandeld worden) en de lagere kosten.

De kost gaat voor de baat van de klant uit

Van die verschillen zijn de kosten het belangrijkste, want die zijn significant lager bij actief beheerde ETF’s. In de V.S. zijn de kosten voor actief beheerde ETF’s die zich richten op aandelen gemiddeld 0,32% per jaar, versus gemiddeld 0,62% bij beleggingsfondsen.

In Europa zijn de verschillen nog groter: de gemiddelde kosten voor actief beheerde ETF’s zijn hier 0,26% en liggen op 1,12% bij beleggingsfondsen. Europese beleggingsfondsen zijn dus ruim 4x zo duur als actief beheerde ETF’s. Waarom Europese beleggingsfondsen bijna 2x zo duur zijn als Amerikaanse is mij ook niet helemaal duidelijk.

Door deze lagere kosten zou er dus (veel) meer overblijven voor beleggers als een beleggingsfonds zou besluiten om exact dezelfde strategie als ETF te verpakken.

Stel bijvoorbeeld dat er een Europees beleggingsfonds is dat nu dat gemiddelde van 1,12% kosten rekent en de komende 20 jaar 8% rendement per jaar (voor kosten) weet te realiseren.

De waarde van elke in dit fonds belegde €1.000 zou in 20 jaar stijgen tot €3731.

Als dit beleggingsfonds echter ook een actief beheerde ETF op de markt brengt met 0,26% aan kosten, met exact dezelfde strategie en dus hetzelfde rendement voor kosten, dan blijft er voor de belegger die hierin €1.000 investeert over 20 jaar €4.426 euro over, een verschil van ruim 18%. Het verschilt natuurlijk enorm per scenario en de gehanteerde rente, hier de link naar een calculator voor wie zelf wat vergelijkingen wil maken.

If you can’t beat them, join them

Qua rendement spreken de statistieken boekdelen: over een periode van tien jaar heeft 87,4% van de Amerikaanse beleggingsfondsen het slechter gedaan dan de S&P 500, in Europa ligt dat percentage op 92,3% (t.o.v. een Europese index).

Door een verlaging van de kosten, verpakt als verandering naar een ETF, kan actief management dus door een beter rendement de kans krijgen om marktaandeel terug te winnen van puur passief beleggen. Bijkomend voordeel ten opzichte van als fonds de kosten verlagen is dat op deze manier meegelift kan worden op de populariteit van de term ETF.

Lagere kosten geen garantie voor rendement

Dat actief beheerde ETF’s tegen lagere kosten een vooruitgang ten opzichte van beleggingsfondsen betekent is evident, maar of deze actief beheerde ETF’s het beter gaan doen dat passieve ETF’s op bijvoorbeeld de S&P 500 met nog maar 0,02% aan kosten is overigens nog de vraag.

Zie ook weer de ARK Innovation ETF van Cathie Wood. Na 150% te zijn gestegen in 2020 ging de ETF in 2022 met 67% onderuit. Per saldo is deze ETF sinds de start in 2024 nog wel met 122% gestegen, maar het probleem is dat beleggers vooral rond die piek in 2020 en 2021 zijn ingestapt.

De koers ligt daar nu nog zo’n 70% onder, waardoor de ARK innovation ETF beleggers $14 miljard armer heeft gemaakt. En beleggers die er wel vanaf de start in zaten hadden met beter in de NASDAQ kunnen beleggen, die is sinds de oprichting van deze ETF met 330% gestegen.

Dat verschil was iets kleiner geweest als Wood een lagere fee had gerekend (met 0,75% relatief hoog), maar ook bij 0% kosten had de NASDAQ het beter gedaan.

Ook een minpunt is dat door actief beheerde ETF’s die op beleggingsfondsen lijken en alle andere nieuwe soorten ETF’s het voor beginnende beleggers steeds ingewikkelder wordt om goed te begrijpen wat een ETF is en welke ETF’s ze moeten kiezen om mee te beginnen.

In 2003 waren er 276 ETF’s wereldwijd, nu zijn er al meer dan 10.000, in allerlei soorten en maten. Mocht u zich hier in herkennen dan verwijs ik u graag naar een artikel dat ik ooit bij IEX schreef”: “Dé ETF om mee te beginnen”.

Maar per saldo lijkt de opkomst van actief beheerde ETF’s me een positieve zaak. Voor beleggers, omdat de kosten voor actief beheer omlaag gaan.

En ook voor actieve fondsmanagers, door de mogelijkheid/noodzaak om de kosten te verlagen en zo het rendement te verhogen.

Op termijn zullen hierdoor de rendementspercentages ten opzichte passieve indices verbeteren wat actieve managers de kans geeft om na jaren van krimp weer marktaandeel terug te winnen.

Of dit het tij volledig kan keren vraag ik me af, maar veel andere mogelijkheden zijn er niet.