Hebben we de bodem gezien?
Hebben we de bodem gezien?
De grote vraag was en is, hebben we de bodem echt gezien op de beurzen en kunnen de aandelen weer gewoon omhoog alsof het goed gaat in de wereld er geen inflatie is, geen ‘supply’ en ‘demand’ problemen zijn en ook Covid geheel opgelost is (om slecht een aantal thema’s aan te stippen)? Mijn college Gijsbrecht zag afgelopen maandag het als een op-veer-moment in zijn column. Heel goed! Hoewel ik ook een opwaartse beweging verwachtte en benoemde had ik toch twijfels. Persoonlijk hield ik dus wel rekening met een rally, maar was nog heel voorzichtig. Dit omdat er geen duidelijke signalen waren van een echte bodem en ik helaas te vaak een vallend mes had proberen te vangen de afgelopen tijd.
Het nieuws is gewoon heel negatief
Kijkend naar het nieuws uit Oekraïne en Rusland was er geen reden om heel positief te worden op aandelen. Oekraïne lijkt helaas langzaam, maar zeker de oorlog te verliezen. Daarnaast zijn er enorme brandstof tekorten in het hele land en het land is in oorlog dus oogsten is een probleem. Het binnenhalen van de oogst lijkt te mislukken en ook exporten van graan liggen stil door gebrek aan havens. De enige haven die er voor Oekraïne beschikbaar is wordt geblokkeerd. Zoals al vaak uitgelegd in deze column is Oekraïne de graanschuur van de wereld en nu deze niet functioneert zal er dus spoedig hongersnood in grote delen van de wereld komen door het graan tekort. Nu was de wereld door klimaatverandering, Covid en daarmee verboden ook het gebrek aan toerisme voor landen die daar afhankelijk van waren, reeds zwaar verdeeld in heel Arm en extreem rijk. Maar de tekorten aan voedsel gaan het toch al heel explosieve mengsel van onvrede en honger alleen maar onstabieler maken. Stel je alleen al eens voor dat er nog meer vluchtelingen in de wereld komen? Nu zijn er al net zo veel mensen in de wereld op de vlucht als alle inwoners van Duitsland. Geopolitiek dreigt er een orkaan los te barsten die grote gevolgen voor de westerse wereld kan hebben.
Energieprijzen nog steeds hoog
Nu kijken een aantal economen alleen naar het niet volatiele deel van de gebruiksgoederen om de inflatie te meten. Maar wie kan zonder warmte, water en brandstof? Want mede door de wereldse problemen lopen de inflaties overal op. De Benzine (Super) in Nederland was weer toen ik vrijdag tankte weer boven de 2,30 en dat is dus op het niveau van weken geleden. Maar ondertussen zijn de accijnzen en andere belastingen reeds verlaagd in Nederland. Dus als we de tijdelijke maatregelen terug draaien… Naast een heel hoge olieprijs hebben we ook een hoge gasprijs. Maar ook bouw materialen zijn enorm in prijs verhoogd. Etc. Etc. We kunnen dus gerust zeggen dat er nog steeds inflatie is en zelfs al stoppen de prijzen met stijgen dan nog zitten we op een veel hoger niveau dan een jaar geleden. Een belangrijk wapen om de inflatie te beteugelen is de rente.
Rente per saldo omhoog
De marktrentes zijn per saldo ondanks de correctie van vorige week omhoog en ook zijn er geen inkopen meer van obligaties door de FED (…don’t fight the fed). Koersen van de obligaties zijn dan ook behoorlijk gedaald. Dit heeft enorme effecten op pensioenfondsen die miljarden zullen moeten afschrijven. Natuurlijk zijn ze blij dat ze herbeleggingen en nieuwe beleggingen niet meer tegen negatieve rentes hoeven te doen maar dat neemt het huidige verlies niet weg.
huilie huilie
De aandelen beurzen gingen mede omlaag door de oplopende rente en analisten die een maand geleden nog op CNBC riepen dat de FED ‘behind the curve’ was en dus snel stappen moest ondernemen tegen de mega inflatie, gilden nu ineens moord en brand dat; de FED snel weer de rente moest verlagen want het kan toch niet dat beurzen door de FED onderuit gingen…
Maar juist die extreem lage rente heeft ervoor gezorgd dat beleggers en spaarders op zoek zijn gegaan naar rendement en dus juist risico zijn gaan opzoeken. Zo zijn er beleggers in gevaarlijke High Yield obligaties gegaan die gewoon net als aandelen reageren.
Wat me enorm irriteert
We hebben dus Amerikaanse analisten die na een eerste stap naar een meer normale situatie nu al gillen dat we de rente in 2023 weer moeten verlagen. Is het niet gewoon beter dat we stoppen met al die steroïden of die drugs te geven aan de markten? En als we dan echt geloven dat de dealer weer drugs aan de markten gaat geven en we daarom opveren moeten we nog wel even beseffen dat Europa nog niet meegedaan heeft bij het afkicken. De rente in Europa bij de ECB is nog negatief en de balans stond afgelopen week nog op een nieuw record niveau. Dus inkoopprogramma’s draaien nog gewoon en er is nog helemaal niemand afgekickt. Dit alles terwijl de inflatiecijfers de afgelopen tijd record niveaus raakte. Vroeger waren de Duitsers na hyper inflatie periode als de dood voor inflatie, maar tegenwoordig zie ik hier weinig van terug.
Maar de obligatiemarkt heeft wel degelijk een rente verhoging in geprijsd en correleert met de Amerikaanse markt. In de Bunds hebben we zelfs nog geen koopsignalen gehad. Terwijl de Amerikaanse markt even een koop gaf.
Maar… Technisch koopsignalen in aandelen
Als we naar de AEX kijken dan hebben we op een slot boven de 707,17 pas een officieel koopsignaal in de Twindicator. Natuurlijk in de EB indicator (de 9 daags exponentieel en de 26 daags simple gemiddelden) lijken we hem snel een koopsignaal te krijgen. Nu moet ik ook waarschuwen dat het leuke van snelle en korte gemiddelden is, dat ze in de toekomst ook snel veranderen. Dus het kan zo zijn dat we nu een kruising van de heel snelle gemiddelde zien en dat uiteindelijk op een ander moment deze kruising niet heeft plaatsgevonden.
Langzame gemiddelde zoals de 200 daags zijn nog steeds negatief.
Gek genoeg heeft de Eurostoxx50 vrijdag wel een officiële koopsignaal gegeven.
Elders in Europa
Ook de Franse Cac40 gaf vrijdag een officieel koopsignaal.
En Duitsland?
En ook de Duitse Dax had dit officiële koopsignaal. Nu was de DAX een tijdje beter te lezen dan de AEX index en dus zou je geneigd zijn om de handdoek in de ring te gooien als Bear.
Bevestiging uit de VS?
Hebben we in de Amerikaanse indices ook deze duidelijke koopsignalen? In de Russell 2000 index stond de Twindicator op 1.887,10 het slot is er net boven op 1.887,90 officieel willen we iets meer dan dit of meerdere dagen boven het niveau. Dus hier komt snel duidelijkheid.
Naast de Russell2000 index is het goed om naar de Nasdaq Composite Index te kijken.
De Nasdaq Twindicator staat op 11.966,10 en het slot in de Composite Index was 12.131,13 punten. We hebben hier dus een duidelijk signaal. Maar ondanks dat ik ook best denk dat Tech even kan stijgen (na eerdere grote daling), ben ik nog niet helemaal overtuigd over de brede markt.
Sint en Piet
Daarom kijken we ook nog even naar de S&P500 en die is vlak bij de Twindicator op 4.189.59 punten en gesloten in de futures op 4.168,00 dus nog net onder de Twindicator. Daarmee lijkt de situatie erg op die van de AEX. Gaan we nog een klein beetje hoger hebben we officiële koopsignalen.
Maar het is goed even naar het bloedbad te kijken. Oud collega columnist AJ van IEX, had een leuk staatje van Twitter gepakt. Het betreft sector performance op 26 mei 2022 YTD van de diverse S&P500 Sectoren:
Energy $XLE: +58%
Utilities $XLU: +5%
Consumer Staples $XLP: -3%
Materials $XLB: -6%
Health Care $XLV: -6%
Financials $XLF: -10%
Industrials $XLI: -11%
Real Estate $XLRE: -15%
Tech $XLK: -22%
Communications $XLC: -25%
Consumer Discretionary $XLY: -28%
(Bron: Charlie Bilello @charliebilello May 26, 2022)
We zien dus dat de enige twee sectoren die een positief resultaat voor het jaar hebben laten zijn: Energie en de Nutsbedrijven. De rest van de sectoren hebben allemaal een min. Technologie, communicatie en consumentenbedrijven spannen de kroon met meer dan 20 procent daling.
Eerst even de aandelen
En dat brengt me tot iedereen even te wijzen op iets theoretisch en dat is dat banken en beleggingsinstellingen zijn verplicht om cliënten te wijzen op een verlies in de portefeuille van 10 procent of meer. Dus als iemand een beetje zwaar in Tech zat of heel ESG was gaan beleggen dan had je waarschijnlijk weinig olie bedrijven gehad en dus zeker een min van 10 procent gescoord. Ook een indexvolger zou meer dan 10 procent gedaald zijn de afgelopen tijd. De vraag is hoe je dit bericht zou opnemen?
Maar niet alleen aandelen zijn gedaald ook de obligaties zijn zoals we gezien hebben gedaald door de gestegen marktrente. Dus ook defensieve beleggers hebben zeer waarschijnlijk een bericht van hun bank of beheerder gekregen.
Hier even een staatje van de verschillende beleggers (standaard profielen) en de verliezen zien deze soorten beleggers theoretisch maximaal bereid zijn te nemen:
Juist om hem standaard te maken als Bron: Nibe leeromgeving voor Beleggingsadviseurs
Nu had ik mijn portefeuilles deze uitslagen niet, maar in mijn optiek zijn waarschuwingen bij min 10 procent geen goed idee, want beleggen is iets voor de lange termijn en iemand wijzen op een verlies brengt “Social behavioral” weer in beeld. Mensen hebben een gedrag dat pijn wil vermijden en gaan dus bij een klein verlies liever naar de zijkant of gaan ander ongewenst gedrag vertonen namelijk dat ze hun verlies weer snel goed willen maken.
Sprekende over verliezen
Als overheid gaven we sommige partijen gratis geld en andere partijen kregen alleen een lening met de verplichting om deze snel weer terug te betalen. KLM AirFrance is zo’n bedrijf en komt met een aandelenplaatsing. Ze doen dit via een claim emissie dus bestaande aandeelhouders krijgen een recht om nieuwe aandelen te kopen. De VEB had dit heel duidelijk uitgelegd zie hier
Wat dus niet iedereen begrepen heeft is dat je de koershistorie moet aanpassen aan deze claim.
Kijkende naar het candle stick patroon van de afgelopen dagen en het extreem slechte sentiment in dit aandeel zou ik het aandeel speculatief wel willen kopen.
Een aandeel wat ik zeker niet wil kopen blijft Tesla. Ondanks dat de Twitter deal nu ineens wel weer door lijkt te gaan veerde Tesla ook weer op. Los van technische aspecten rond de Twitter deal die effecten hebben op Tesla zien we veel slecht nieuws in de EV sector als gevolg van ‘Supply and Demand’ issues. Het lijkt me sterk dat Tesla hier helemaal geen last van heeft. In de Twindicator krijgen we een draai boven de 772,78 USD.
Twitter toch bod?
Musk leek eerder onder het bod uit te willen en nu lijkt hij wel weer een bod te willen doen? Maar we staan nog onder de Twindicator dus ik laat het circus aan me voorbij gaan.
De slotvraag (lees Bonus vraag)
De vraag is dus krijgen we nog een Einde maand effect en is er dan ook een einde aan het ‘sell in May’ effect? Dus achteraf weten we of was mei juist het hoogte punt was, waar je had moeten verkopen of dat we nu juist langere tijd gaan opveren?
Dus wordt het nieuwe gezegde: ‘Buy in June and make a fortune‘? Kijkende naar de lange termijn grafieken kan ik voor de lange termijn nog niet echt heel vrolijk worden. Mijn eerste koersdoel is nog steeds 600 met mogelijkheden van 525 en zelfs de oude 400 van 2020 (de corona dip). Omdat ik van mening ben dat we een enorme overdrijving omhoog hebben gezien door gratis geld en enorme liquiditeit zouden we zelfs als het helemaal verkeerd gaat het niveau van 2008 weer kunnen zien.
Lange termijn koersdoel bij een beren markt?
Mijn lange termijn koersdoel is denk ik zo wel duidelijk. Het is goed nog even naar de Russell2000 op lange termijn te kijken. Logaritmisch zitten we mooi in een opgaande trend en is 1.300 punten een mooie steun.
Logisch toch?
Logaritmisch kijkende naar de Nasdaq is 9.000 en 7.000 niveaus die ik in een langere Berenmarkt niet uitsluit.
Als je niet logaritmisch kijkt is het helemaal een steile want race…dus wellicht een volgende keer weer.
Op lange termijn…
Maar ik ben er eerlijk in dat lange termijn altijd een moeilijk verhaal blijft. Mark Twain zei altijd: “it is difficult to make predictions, particularly about the future” vrij vertaald er is niets moeilijker dan voorspellen, helemaal als het de toekomst betreft. Maar Winston Churchill zei: “The longer you look back, the farther you can look forward.” Kortom zo iedereen kijkt op zijn manier naar de lange grafieken en historie.
Tot slot 1
Voor de rest zijn Chinese aandelen aan het opveren (mede door de lockdowns die beëindigd worden) en is het relatief rustig is de Crypto wereld.
Tot slot 2 (uit de oude doos)
Een oud knipsel uit 2002, wat ik wel eens in een presentatie heb gebruikt. Ook toen was het ook de vraag of het een bodem was maar toen hadden we wel reeds een hele grote correctie achter ons.
Bron: Wallstreet Journal 2002
Strippen
En ik wil afsluiten met de stripfiguren Fokke en Sukke, omdat in de kredietcrisis bleek dat stripclubs ook een voorspellende grave hebben (althans de hoeveelheid bezoekers) en omdat op Twitter er gevraagd wordt wat mijn uiteindelijke koersdoel is … even een combi van beide (humor).
Bron NRC 2002
Disclaimer:
Deze Column/blog is op persoonlijke titel geschreven door: Cees Smit en wordt mede in het licht van zijn Actief Offensief portefeuille (ook wel de Guardian strategie) gepubliceerd op de Today’s Group website en verschijnt ook op andere websites.
Deze absolute return strategie is geheel onafhankelijk van de andere portefeuilles/strategieën van de Today’s Group en speelt ook indien noodzakelijk in op dalingen (correcties). Daarmee is deze strategie niet voor iedere belegger geschikt. Deze column is geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengt risico’s met zich mee.
