Beursblik: Franse verkiezingen werpen schaduw vooruit

 Het gebeurt niet zo vaak dat politieke ontwikkelingen de stemming op de Europese beurzen overheersen, maar de afgelopen weken was dat wel het geval. De beurzen zijn al enige tijd onrustig over de Franse verkiezingen, die komende zondag, op 30 juni, de eerste ronde beleven.

De nieuwe verkiezingen werden onverwacht uitgeroepen door de Franse president Emmanuel Macron, na een grote verkiezingsoverwinning van de radicaalrechtse partij van Marine Le Pen bij de Europese parlementsverkiezingen enkele weken geleden.

Daarmee verbaasde Macron vriend en vijand. Kennelijk hoopt de president dat de Fransen voor zijn centrumpartij zullen kiezen, wanneer radicaalrechts het dreigende alternatief is.

Maar dat blijkt een misrekening, stelt marktcommentator Erik Jan van Harn van Rabobank. Het lijkt inderdaad uit te draaien op een tweestrijd, zoals Macron hoopte, alleen niet tussen zijn partij en die van Le Pen, maar tussen Le Pen en de alliantie van linkse partijen, Nouvelle Front Populaire.

Die linkse groepering gooit namelijk veel hogere ogen in de peilingen, met bijna 30 procent van de stemmen, achter de Rassemblement National van Le Pen die aan de leiding gaat met 35 procent. Macrons middenpartij staat in de peilingen op veel grotere afstand, met ongeveer 20 procent van de stemmen.

Hoewel een beetje leedvermaak wel op zijn plaats is over de overmoedige stap van de Franse president, zijn beleggers er niet bepaald door geamuseerd, merkte Van Harn op. De Franse staatsobligaties zagen de koersen dalen en de rendementen oplopen, omdat gevreesd wordt dat Le Pens partij de staatsschuld snel kan laten oplopen in de tweede economie van de eurozone na Duitsland. Het verschil tussen de Franse en Duitse tienjaarsrente bereikte het hoogste niveau sinds de eurocrisis in 2012, met ongeveer 80 basispunten. Inmiddels is deze spread weer wat gedaald, maar nog altijd hoog met 72 punten.

De onrust is ook in de reële economie merkbaar. De Franse bedrijven meldden een afname van nieuwe orders door de onzekerheid van de onverwachte verkiezingen, volgens een cijfer van S&P Global voor juni. “Franse bedrijven stellen investeringen uit en vrezen voor moeilijker tijden”, stelde Norman Liebke van Hamburg Commercial Bank.

Welke economische politiek de radicaalrechtsen zullen volgen bij een overwinning is overigens nog niet echt zeker. Hun verkiezingsprogramma uit 2022 zou per jaar 100 miljard euro extra uitgaven voor de Franse overheid opleveren, maar de beoogde premier Jordan Bardella lijkt bereid om deze extra uitgaven te laten sneuvelen om maar te mogen regeren, volgens Van Harn. Het gaat voor de Rassemblement National in eerste instantie om het behoud van de Franse cultuur, niet zozeer om de economie.

Als de linkse alliantie de grootste wordt, dan zal het een ander verhaal zijn, voorziet Rabobank. Zij willen zo’n 150 miljard euro per jaar extra gaan uitgeven, door de pensioenleeftijd te verlagen en de ambtenarensalarissen te verhogen. Dat geld moet worden opgebracht door zwaardere belastingen voor multinationals en grote vermogens. Omdat deze punten ideologisch gedreven zijn, zal deze alliantie minder snel water bij de wijn doen, vrezen beleggers.  

Luc Aben van Van Lanschot Kempen noemt het “verontrustend” dat de linkse alliantie de afgelopen weken de plannen bevestigde om de begroting flink op te rekken. Hij beschouwt de twee Franse flankpartijen tot op zekere hoogte als één pot nat, waar het gaat om de gevolgen voor het economische beleid. “Het linkse en rechtse blok hebben uiteenlopende ideologische opvattingen. Qua begroting en houding tegenover de EU zijn er echter grote parallellen.”

Toch is de toon minder radicaal geworden dan een paar jaar geleden, merkte econoom Aben op. De extremere politieke stromingen hebben hun toon over de eurozone gematigd en spreken nauwelijks meer over een vertrek uit de eurozone.

Enigszins geruststellend is dat de Europese Centrale Bank (ECB) inmiddels over een TPI-instrument beschikt, waardoor de centrale bank beter kan ingrijpen op de obligatiemarkten. Dit vermindert de kans dat financiële markten de eurozone uit elkaar scheuren, zoals tijdens de crisis rond de Griekse staatsschuld ruim een decennium geleden nog dreigde te gebeuren.

Experts van Barclays zien per saldo het draagvlak voor de Europese Unie afkalven. “In ieder geval keert de Franse politiek zich af van Macrons pro-EU, liberale invalshoek naar een roep om grotere begrotingstekorten en beleid dat de macht van de Europese instellingen zou ondermijnen”, volgens Barclays.

De commentatoren van Rabobank en Van Lanschot Kempen wijzen erop dat het nog niet zo rampzalig gesteld met het vertrouwen in de Franse staatsfinanciën. Tegen een iets hogere vergoeding dan voorheen waren er voldoende afnemers voor nieuwe staatsleningen afgelopen donderdag.

Hoe moeten beleggers zich positioneren voor de aankomende verkiezingsstrijd? Voorzichtigheid lijkt geboden.

Anderzijds hebben Franse aandelen al flinke klappen gehad, en liggen er ook kansen, volgens fondsenbeheerder David Herro van Harris Associates. De CAC 40 daalde sinds de Europese verkiezingen met ruim 6 procent en in dollars gerekend zelfs meer dan 8 procent.

Inzetten op een verder stijgende dollar kan verstandig zijn, denkt valuta-analist Francesco Pesole van ING. Een overwinning van Le Pen in het weekend zou de dollar opjagen als veilige haven. Dat effect zal waarschijnlijk zwaarder wegen dan een mogelijk meevallend Amerikaans PCE-inflatiecijfer vrijdag, dat de greenback juist onder druk kan zetten. Pesole denkt echter dat beleggers vooral naar Parijs zullen kijken en dan eerder gokken op een sterkere dollar bij een verkiezingsuitslag die als een verzwakking van de eurozone wordt uitgelegd. Ook de analisten van Barclays voorzien een zwakkere euro, door de verwachte verzwakking van de Europese instituties.

De euro/dollar handelde maandag 0,4 procent hoger op 1,0739.